Kaedah Mengurangkan Kehilangan Vitamin Larut Air

Vitamin larut air mudah hilang daripada makanan sekiranya proses penyediaan makanan tidak betul. Namun begitu, terdapat beberapa cara yang boleh diambil untuk menghalang daripada kehilangan vitamin ini. Antaranya :

1) menyejukbekukan makanan segar seperti sayur-sayuran dan juga buah-buahan.
2) Mengelakkan susu dan bijiran daripada terkena cahaya secara terus.

KAEDAH 1 : PENYEJUKBEKUAN MAKANAN

• Sayuran tempatan sememangnya mempunyai khasiat yang tinggi dan pelbagai kegunaan. Di kalangan masyarakat Asia khususnya, sayuran bukan sahaja dijadikan sebagai pelengkap kepada hidangan ruji tetapi juga mengambil komoditi ini di dalam dietnya untuk memberi kepelbagaian rasa, tarikan estetik disamping merupakan faktor penting dalam mengimbangi diet manusia menerusi zat-zat yang terkandung di dalamnya. Namun begitu ramai yang masih tidak menyangka bahawa fungsi atau nilai sayuran adalah lebih daripada itu terutamanya setelah dibuat kajian saintifik di mana kita dapati ia mampu memberi jawapan yang mengagumkan dalam mengatasi masalah sesuatu penyakit. Semasa cuaca panas, kita memerlukan sesuatu yang dingin untuk menyejukkan badan kita. Kita juga memerlukan tempat yang sejuk untuk menyimpan barang-barang yang mudah rosak seperti sayur-sayuran, lauk-pauk, dan lain-lain lagi. Oleh itu, pelbagai cara dilakukan untuk mengatasinya. Sebagai contoh, peti sejuk boleh digunakan untuk menyimpan makanan segar.

• Peti sejuk ialah alat mekanik untuk menyimpan dan memelihara makanan yang cepat rosak. Alatan ini pada dasarnya direka bentuk sebagai unit penyejuk dengan petak sejuk beku yang berkongsi sistem penyejukannya dengan lagi sebuah petak untuk suhu sejuk yang dikekalkan di luar takat sejuk beku. Peti sejuk merupakan rekaan yang agak moden, bersama-sama dengan alat-alat dapur yang lain. Alatan ini menggantikan kotak ais yang merupakan barang kegunaan rumah selama hampir satu setengah abad.
  

Kenapa proses penyejukbekuan penting ?

• Sistem penyejukan dikatakan penting kerana salah satunya ia dapat memanjangkan lagi tempoh sesuatu makanan disamping dapat mengurangkan kehilangan vitamin dari makanan segar sekiranya makanan tersebut mencapai suhu yang tertentu. Penyejukan bahan makanan boleh menghalang kehilangan vitamin daripada bahan makanan seperti sayur-sayuran, buah-buahan dan sebagainya. Selain itu juga, apabila kita menyimpan makanan pada suhu yang rendah, ia turut dapat memperbaiki rupa makanan dan mencegah daripada jangkitan penyakit. Makanan perlu disejukbekukan secara perlahan pada suhu 0ºC. Bagi penyejukbekuan segera pula, makanan disejukbekukan pada suhu kurang -18ºC, sehingga kandungan air dalam makanan bertukar kepada ketulan ais dan produk menjadi keras. Teknologi ini boleh mengekalkan cita rasa, tekstur dan nilai pemakanan produk, jauh lebih baik dibandingkan dengan kaedah pengawetan makanan yang lain.

• Selain itu juga, penyejukan sayur-sayuran boleh menghentikan pertumbuhan patogen tertentu dan kerosakan mikroorganisme tetapi tidak akan menghapuskan mereka. (Pengurangan suhu itu meningkat masa susulan itu dan mengurangkan pertumbuhan mikroorganisma). Pertumbuhan patogen boleh dihalang sekiranya makanan diletakkan pada suhu 5ºC. Pergerakan udara dalam persekitaran penyejukan mesti mencukupi bagi membuang haba respirasi, gas, dan haba itu menembusi pintu, persimpangan, dan struktur bagi bilik penyejukan. Bagaimanapun, pergerakan udara berlebihan boleh menyebabkan penyahhidratan makanan.

KAEDAH 2 : ELAK SUSU DAN BIJIRAN DARIPADA TERKENA CAHAYA

• Bagi seseorang yang menyukai susu, sudah tentu mereka akan menyimpan susu dalam jumlah yang banyak untuk keperluan bagi satu minggu atau satu bulan. Susu sememangnya mengandungi banyak vitamin B. Sekiranya susu terkena cahaya atau udara, tindak balas kimia akan berlaku. Tindak balas ini akan mengurangkan kandungan vitamin kandungan vitamin B yang terdapat dalam susu.

• Susu kebiasaannya dibungkus dalam bekas kaca dan bekas kertas berlilin. Kebanyakan orang membeli susu dalam jag plastik atau bekas kertas berlilin. Jika kita lihat sekarang ini, banyak syarikat yang pernah mengedar susu dalam bekas plastik jernih atau lut sinar kini beralih kepada bahan yang lebih tebal yang menghalang pancaran merbahaya. Hal ini demikian kerana sinar ultraungu daripada lampu kalimantang (fluorescent lamp) mampu memusnahkan sebahagian protein dalam susu. Ramai orang berpendapat bahawa susu yang dilindungi daripada sinaran ungu (UV protected) rasanya lebih sedap.

• Apabila susu mentah dibiarkan begitu sahaja, ia akan bertukar menjadi masam. Hal ini terjadi kerana proses penapaian telah berlaku. Proses ini melibatkan tindak balas bacteria asid laktid menukar gula yamg terkandung dalam susu menjadi asid laktik. Proses penapaian ini banyak digunakan dalam penghasilan pelbagai keluaran tenusu seperti keju dan yogurt. Bacteria asid laktik semulajadi yang terdapat dalam susu mentah yang berada di bawah keadaan yang tidak sesuai akan mendorong penghasilan asid laktik dengan pantas. Keasidan susu ini akan memastikan kuman lain tidak membiak atau memperlahankan pertumbuhan mereka. Walau bagaimanapun, bacteria asid laktik dapat dimusnahkan melalui kaedah pempasteuran.

Bagaimana cara untuk menghalang kerosakan susu ?

Bagi menghalang kerosakan susu berlaku, susu haruslah disimpan di tempat yang dingin dan disimpan antara 1° C dan 4 ° C. Kerosakan susu boleh dilewatkan dengan menggunakan rawatan suhu yang amat tinggi (ultra-high temperature). Rawatan ini membolehkan susu disimpan tanpa disejukkan selama beberapa bulan sehingga dibuka. Susu yang disterilkan untuk tempoh masa yang lebih lama akan membuatkan susu tahan lebih lama. Namun begitu, kaedah ini dapat menghilangkan kandungan zat yang terdapat dalam susu. Bentuk susu yang paling tahan adalah susu tepung kerana ia dihasilkan daripada susu dengan menyingkirkan semua air yang terkandung dalam susu.


Sumber : Diperoleh daripada kerja kursus pelajar UPSI, kursus Pendidikan Kemahiran Hidup